Verhalen over de Ruilverkaveling in het Geestmerambacht
Verhalenproject
Op 8 september 2019 werd Marie de Wildt-Tesselaar, geboren en getogen in Kalverdijk, 102 jaar oud. Kalverdijk was rond 1600 een plaats met een kerk en een kroeg en maakte aan het begin van de 20e eeuw deel uit van het Rijk der Duizend Eilanden, oftewel het Geestmerambacht. In de jaren 60-70 vond een grootschalige ruilverkaveling plaats, wat een enorme ommekeer betekende voor het werk in de tuinbouw op het land en voor de welvaart in het gebied. Haar herinneringen over het leven en werk van vóór de ruilverkaveling, vormden de aanleiding voor dit project.
Het veen- en moerasgebied Geestmerambacht werd in vroegere eeuwen ontgonnen. Er ontstond een waterrijk terrein met ontelbare kleine akkers die alleen per schuit waren te bereiken. Alles moest met de hand gebeuren, machines konden er nauwelijks komen. De meeste boeren leidden een schamel en zwaar bestaan. Het ontbreken van riolering in de woonkernen zorgde voor een slechte hygiënische situatie en verontreiniging van het oppervlaktewater.
De ruilverkaveling maakte aan deze situatie een einde. De vaarpolder werd een rijpolder en de tuinders die hun land afstonden, vonden elders werk. Door grootschalige ingrepen kreeg de landschappelijke inrichting een ander karakter: de traditionele lintbebouwing werd doorbroken, sloten werden wegen, honderden bruggetjes verdwenen, een waterzuiveringsinstallatie werd gebouwd en de gemiddelde kavelgrootte nam toe. De welvaart nam toe en ook het sociale gezicht van het gebied veranderde: er ontstonden nieuwe bedrijven en beroepen, de scheiding der kerken werd minder, kinderen gingen in de grote stad naar school en winkeltjes verdwenen.
Aan de hand van gesprekken met bewoners, (voormalige) tuinders, keurmeesters, schuitenbouwers, bestuurders, leden van de verkavelingscommissies, aannemers en beleidsmakers werk ik samen met Kees de Wildt, zoon van Marie de Wildt-Tesselaar aan een boek. Het doel is een boek met persoonlijke verhalen als rode draad, verhalen die exemplarisch zijn voor de geschiedenis van de Geestmerambacht. Een kijkje in het leven en werk van vóór, tijdens en na de ruilverkaveling van het Rijk der Duizend Eilanden. Hoe verliep de ruilverkaveling en wat was de invloed op de economie, het dagelijks leven en welzijn en welvaart in het gebied?
